X-30: Bescherming van kandidaten
Wie opkomt bij de sociale verkiezingen is beschermd tegen ontslag, discriminatie en overplaatsing. En maar goed ook, want zonder deze bescherming zou het voor de werkgever relatief eenvoudig zijn om ‘lastige’ en kritische vakbondsleden onder druk en/of aan de deur te zetten.
Wanneer begint de bescherming?
De bescherming van kandidaten start al op X-30 (tussen 14 en 27 januari 2024). Dit is dus 30 dagen voor de officiële aanplakking van de verkiezingsdatum (dag X). Om te weten op welke dag de bescherming precies begint in jouw bedrijf, pak je er best even de kieskalender bij.
Kandidaten zijn beschermd nog vóór het indienen van de kandidatenlijsten. De lijsten moeten door de vakbonden pas ten laatste op X+35 ingediend worden. Toekomstige kandidaten zijn dus beschermd nog voor ze officieel kandidaat zijn!
Deze periode van 65 dagen (van X-30 tot X+35) waarin alle kandidaten beschermd zijn, zonder dat de werkgever weet wie al dan niet kandidaat zal zijn, wordt de ‘occulte periode’ genoemd. Gedurende deze periode is in de praktijk elke werknemer potentieel beschermd tegen ontslag. De bedoeling is te vermijden dat een werkgever een werknemer ontslaat, enkel en alleen omdat hij vermoed dat die werknemer op de lijst zal gaan staan (een beschermde werknemer is veel moeilijker en duurder om te ontslaan dan een niet-beschermde werknemer).
Hoe lang duurt de bescherming?
De bescherming duurt in het algemeen vier jaar, tot aan de volgende sociale verkiezingen. En dit ongeacht het feit of je wel of niet verkozen bent. Enkel wanneer je twee verkiezingen op rij niet verkozen bent, bedraagt de bescherming slechts 2 jaar. Hieronder worden alle mogelijkheden op een rijtje gezet:
Verkiezingen 2016 | Verkiezingen 2020 | Bescherming |
Geen kandidaat | Verkozen | 4 jaar |
Verkozen | Verkozen | 4 jaar |
Niet verkozen | Verkozen | 4 jaar |
Geen kandidaat | Niet verkozen | 4 jaar |
Verkozen | Niet verkozen | 4 jaar |
Niet verkozen | Niet verkozen | 2 jaar |
Let wel: bescherming impliceert niet dat ontslag niet meer mogelijk is. Ontslag om dringende redenen (bijv. zware fout) of om economische redenen (herstructurering) blijft altijd mogelijk. Alleen moet er voor beschermde werknemers een speciale procedure gevolgd worden. Uitgebreide informatie over de bescherming vind je hier.