Verlof & feestdagen

Elk jaar hebben alle werknemers recht op vakantie met behoud van loon. Hiervoor moet je tijdens het kalenderjaar dat aan het vakantiejaar voorafgaat in arbeid hebben verricht die is aangegeven bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid.

Het aantal dagen betaalde vakantie hangt af van het aantal dagen dat je effectief gewerkt hebt. Kijk in de tabel om te zien met hoeveel vakantiedagen dit overeenkomt.

Naar de tabel

Het vakantiegeld bedraagt 15,38 % van het bruto jaarsalaris voor het 108 % vakantiejaar.  Dit percentage komt overeen met twee keer vier weken loon, dus enkel en dubbel vakantiegeld. Het vakantiegeld wordt berekend op basis van je loon en aanvullende arbeidsvoorwaarden van het jaar voorafgaand aan het vakantiejaar. Hiervoor houden we rekening met alle werkgevers voor wie je als arbeider hebt gewerkt.

Bepaalde dagen van inactiviteit worden gelijkgesteld met dagen effectief gepresteerde arbeid. Dit geldt voor dagen van arbeidsongeschiktheid, moederschaps- en vaderschapsverlof, adoptie- en pleegverlof en dagen van tijdelijke werkloosheid om economische redenen voor arbeiders, maar ook voor wettelijke en contractuele verlofdagen en rustdagen in het kader van een arbeidsduurvermindering.

Aanvankelijk werden dagen van tijdelijke werkloosheid door overmacht - coronavirus - en tijdelijke werkloosheid om economische redenen niet gelijkgesteld voor werknemers. Deze regel werd gewijzigd door een Koninklijk Besluit van 4 juni 2020.

Voor werknemers in de metaalbouwsector (PC 111) wordt het vakantiegeld tussen 15 mei en 15 juni betaald door het vakantiefonds van Congémetal. Onze arbeiders in de andere metaalsectoren ontvangen hun vakantiegeld via de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV) tussen 2 mei en 30 juni van het vakantiejaar.

Meer weten?

Ontdek op de website van RJV op hoeveel vakantiegeld je recht hebt en wanneer het wordt uitbetaald.

Werknemers hebben recht op vier weken betaalde vakantie per jaar. Maar om hiervan te kunnen profiteren, moeten ze in het voorgaande jaar twaalf maanden hebben gewerkt. Voor jonge werknemers die net zijn afgestudeerd, is dat niet haalbaar. Zij hebben nog geen volledig jaar gewerkt en hebben dus minder vakantierechten opgebouwd.

Bijvoorbeeld: als pas afgestudeerde begin je te werken op1 juli 2023. Aan het einde van het jaar heb je zes maanden gewerkt. In 2024 heb je slechts recht op twee (en niet vier) weken betaalde vakantie.

Gelukkig is er jeugdvakantie waardoor jonge werknemers toch vier weken betaalde vakantie kunnen krijgen. Hoe dit systeem precies werkt, leggen we hieronder uit.

Wat is jeugdvakantie?

Jongeren die hun studie beëindigen (of stopzetten), jonger zijn dan 25 jaar en minstens een maand in loondienst hebben gewerkt in het jaar waarin ze hun studie beëindigden, kunnen het jaar daarop naast hun onvolledige vakantierechten ook jeugdvakantie opnemen.

Voor elke dag jongerenvakantie ontvangen ze een vergoeding die gelijk is aan 65 % van hun maximumloon.

Wie heeft recht?

Jeugdvakantie is een recht, geen verplichting voor werknemers (en werkgevers kunnen ze niet weigeren). Om recht te hebben op jongerenvakantie moet je aan de volgende voorwaarden voldoen:

• Op 31 december van het vakantiejaar mag je de leeftijd van 25 jaar nog niet bereikt hebben (het vakantiejaar = het jaar dat voorafgaat aan het jaar waarin je je vakantie opneemt).
• Tijdens het vakantiejaar moet je je studie beëindigd hebben (ook opleidingen die door de VDAB, Actiris, FOREM of ADG als deeltijds verplicht onderwijs erkend zijn).
• Na je studie moet je tijdens het vakantiejaar minstens één maand gewerkt hebben.

Hoeveel dagen kan ik opnemen?

Je hebt recht op maximaal 4 weken, min de gewone vakantie waar je recht op hebt.

Voorbeeld: je hebt in 2021 6 maanden gewerkt. In 2022 heb je dus recht op 2 weken gewone wettelijke vakantie. Je hebt dus nog recht op 2 extra weken jeugdvakantie.

Belangrijk: je moet altijd eerst je gewone vakantie opnemen en jongeren kunnen hun vakantie alleen opnemen als ze betaald werk hebben.

Hoeveel bedraagt de vergoeding?

De vergoeding bedraagt 65 % van je geplafonneerd brutoloon. Op deze vergoeding wordt bedrijfsvoorheffing ingehouden.

Belangrijk: in sommige metaalsectoren ontvang je een aanvullende vergoeding bovenop je uitkering.

Hoe vraag ik een uitkering aan?

Neem eerst al je wettelijke verlofdagen op. Tijdens de eerste maand waarin je een jeugdvakantiedag opneemt, moet je het formulier C103 Jeugdvakantie invullen en indienen bij je ABVV-kantoor.

De betrokken werkgever moet ook een elektronische aangifte doen (aangiftescenario 9). Je krijgt van de werkgever een afdruk, die je mag bewaren maar niet aan het ABVV moet geven. Het ABVV stuurt de aanvraag door naar de RVA, die de uitkeringen betaalt.

Meer informatie nodig?

Bezoek de website van de RVA, ga langs in een van onze kantoren of vraag het aan de vakbondsafgevaardigde van je bedrijf.

Alle werknemers met een opzegtermijn hebben recht op sollicitatieverlof. Vanaf het begin van de opzegtermijn hebben ze het recht om vrij te nemen om een nieuwe baan te zoeken. Dit recht geldt ook in geval van ontslag.

Aangezien de wet geen uitzonderingen kent, kunnen werknemers die de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt of die ontslagen zijn met het oog op een SWT ook gebruikmaken van sollicitatieverlof. Zelfs als de werknemer al een nieuwe baan heeft gevonden, blijft het recht op sollicatieverlof gelden om hem of haar de kans te geven een baan te vinden die beter aansluit bij zijn of haar verwachtingen en vaardigheden.

Dit verlof moet natuurlijk gebruikt worden om werk te zoeken en niet voor andere doeleinden. Het is aan de werkgever om te bewijzen dat de werknemer afwezig was voor een ander doel.

Op hoeveel sollicitatieverlofdagen heb je recht?

Dit hangt af van de duur van je opzegtermijn. 

• Tijdens de laatste 26 weken van de opzegtermijn mag een werknemer één of twee keer per week afwezig zijn van het werk, mits de afwezigheid in totaal niet meer dan één werkdag per week bedraagt.
• Als je opzegtermijn langer is dan 26 weken, mag je tijdens de voorafgaande periode slechts een halve dag per week afwezig zijn. Een werknemer die gedurende de gehele opzegtermijn outplacementbegeleiding volgt, mag echter één of twee dagen sollicitatieverlof per week opnemen, mits hij of zij niet meer dan één werkdag per week verzuimt. Deeltijdse werknemers hebben recht op verlof naar rato van hun arbeidsduur.

De verlofdagen worden in overleg tussen werkgever en werknemer gekozen. Als er geen overeenstemming kan worden bereikt, mag de werknemer zelf de dagen van het aanvraagverlof kiezen.

Dit recht wordt in principe wekelijks uitgeoefend en kan alleen met instemming van de werkgever worden uitgesteld. De afwezigheidsperiode wordt meegeteld als onderdeel van de normale werktijd en wordt betaald alsof de werknemer had gewerkt.

Werkgevers die hun werknemers collectieve vakantiedagen of een 'collectieve sluiting' willen opleggen, moeten de data van deze collectieve vakantiedagen in het arbeidsreglement opnemen.

De invoering van een collectieve vakantie of de vaststelling van de periode waarin werknemers hun verplichte vrije dagen moeten opnemen, moet gebeuren door een wijziging van het arbeidsreglement.  De werkgever moet de voorgeschreven procedure volgen, die raadpleging van de ondernemingsraad, de vakbondsafvaardiging of alle werknemers vereist.

Als de werkgever vervolgens de collectieve vakantieperiode wil wijzigen, is een nieuwe wijziging van het arbeidsreglement vereist, op voorwaarde dat de raadplegingsprocedure wordt nageleefd.

De werkgever moet ook altijd een bericht ophangen met de data van de collectieve sluiting. De werkgever moet ook een kopie van deze aankondiging naar elke werknemer en naar de Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten sturen.

Werknemers hebben recht op vakantie. Als een werknemer zijn vakantie niet opneemt, is dat een strafbaar feit volgens het Sociaal Strafwetboek. Werkgevers mogen werknemers niet verhinderen of dwingen om de vakantiedagen op te nemen waar ze recht op hebben.

Gezinnen met kinderen nemen hun vakantie bij voorkeur op tijdens de schoolvakanties. Tussen1 mei en 31 oktober hebben werknemers van 18 jaar en ouder recht op 2 weken aaneengesloten vakantie en jongeren onder de 18 op 3 weken, tenzij de werknemer vraagt om de vakantie op te splitsen. In ieder geval moet de werknemer ten minste één week aaneengesloten vakantie kunnen opnemen.

Als de werknemer de dagen waarop hij recht heeft op basis van zijn prestaties van het voorgaande jaar nog niet heeft opgebruikt, moet hij zijn vakantiedagen voor het einde van het jaar opnemen. Als hij ze niet opneemt, gaan ze over het algemeen verloren. Deze dagen kunnen dus niet worden overgedragen naar het volgende jaar, tenzij er een overeenkomst is binnen het bedrijf. Dit soort overeenkomsten is in feite in strijd met de wet, maar wordt in de praktijk getolereerd.

Ziek tijdens je (wettelijke) vakantie? Recupereer je vakantie met onderstaande stappen:

1. Stap 1 - MELD
   Check in jouw arbeidsreglement hoe je moet melden dat je ziek geworden bent tijdens je vakantie. Meld jouw ziekte zo snel mogelijk en vermeld ook zeker je verblijfsadres (indien je niet thuis bent) om een eventuele controle mogelijk te maken.
2. Stap 2 - ATTEST
   Je moet altijd een doktersattest aanleveren! Je vindt een aantal modelattesten in verschillende talen aangehecht die de dokter op jouw vakantiebestemming kan gebruiken om jouw ziekte te attesteren. 
   Let wel: Je mag ook een ander attest gebruiken maar het is belangrijk dat het geschreven is in een begrijpbare taal (bijv. Frans, Engels of Duits).
3. Stap 3 - VRAAG
   Door gebruik van het modelattest vraag je automatisch de overdracht aan van jouw dagen ziekte. Wij zijn van oordeel dat dat met een ander attest ook automatisch wordt gevraagd maar om problemen te vermijden, vraag je toch best expliciet de overdracht aan van jouw dagen ziekte.

Gevolgen

Je vakantie zal later dit jaar kunnen worden opgenomen en de ziektedagen zelf zullen vergoed worden als gewaarborgd loon.

Let wel

• Het recht op overdracht geldt enkel voor de dagen wettelijk verlof. Heb je dus vakantie ingeboekt met verlof van een andere aard (ADV-dagen of extralegaal verlof), dan zal het recht op overdracht niet gelden!
• Indien je ziek wordt tijdens een periode van collectief verlof, is de kans groot dat je werkgever het gewaarborgd loon niet zal uitbetalen. Je zult je hier tot je mutualiteit moeten wenden om vergoed te worden. De dagen zelf kun je echter wel recupereren!

Meer weten?

Lees het pamflet over ziekte & verlof!