Art. 14 -Als je slachtoffer wordt van mensenrechtenschendingen, heb je recht om naar een ander land te gaan en dat land te vragen om jou te beschermen
30x
in je recht
Kenners in de bres voor jouw basisrechten
Je hebt recht op privacy, vrije meningsuiting en bescherming bij geweld. Je hebt recht op onderwijs, op degelijke werkomstandigheden en om te gaan en staan waar je wilt. In 30 artikelen geeft de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens jou het recht om mens te zijn. Toch zijn die rechten 70 jaar na de ondertekening nog altijd geen evidentie – zelfs niet bij ons. Daarom zet ABVV-Metaal dit jaar de schijnwerpers op elk van de 30 artikelen. Dat doen we samen met Vlaamse voorvechters van de mensenrechten.
30 keer in je recht is een blogreeks die je doet stilstaan bij je basisrechten. Praktijkgericht, intrigerend en actueel.
Abonneer je op de blog of volg #30xinjerecht via ABVV-Metaal op Facebook en Twitter.
Art. 6 - Eenieder heeft, waar hij zich ook bevindt, het recht als persoon erkend te worden voor de wet
Erkenning van je bestaan is de basis om je rechten te kunnen realiseren. Wie voor de wet niet bestaat, heeft wel mensenrechten maar kan die moeilijk afdwingen.
De officiële erkenning van ieders bestaan lijkt vandaag in België evident. Toch leven ook hier mensen, waaronder kinderen, in de schemerzone van dit recht.
Art. 11 - Je bent onschuldig tot je schuld bewezen is; je hebt het recht om je te verdedigen tegen beschuldigingen
In haar elfde artikel benadrukt de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens de noodzaak van het vermoeden van onschuld. Dit vermoeden houdt in dat burgers in strafzaken het voordeel van de twijfel krijgen tot het tegendeel bewezen is voor een onafhankelijke rechtbank. Het principe lijkt misschien zo evident dat het overbodig geworden is. Toch blijft het wel degelijk een belangrijke rol spelen.
Art. 4 - Slavernij en slavenhandel in iedere vorm zijn verboden
Het is altijd confronterend als je zeventig jaar na een formeel en universeel verbod moet vaststellen dat mens en maatschappij niet willen meewerken met de nochtans evidente regelgeving. Een verbod op slavernij en slavenhandel in iedere vorm, daar kan toch niemand tegen zijn? En trouwens, is dat al niet anderhalve eeuw geleden zo afgesproken?
Art. 10 - Als je terecht moet staan, moet dat in het openbaar gebeuren
Artikel 10 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens gaat over eerlijke strafprocessen. Als het gerecht je vervolgt, hoort de rechtszaak eerlijk en openbaar te gebeuren, en moet de rechtbank onafhankelijk en onpartijdig zijn. Dat een rechtbank onpartijdig en onafhankelijk moet zijn, ligt voor de hand. Maar maakt het echt uit dat een strafzaak in principe publiek is?
Art. 3: Het recht op leven in vrijheid en in veiligheid
Hoewel de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens haar zeventigste kaarsje vorig jaar uitblies, is ze nog steeds brandend actueel. Het precaire evenwicht van artikel 3 is hiervan een mooie illustratie. Dit artikel bepaalt namelijk dat iedereen recht heeft op leven in vrijheid en in veiligheid. Het recht op vrijheid houdt in dat elke persoon het recht heeft om niet beperkt te worden in zijn doen of laten.
Art. 9 - Het verbod op willekeurige arrestatie, detentie of verbanning
Volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens mag niemand onderworpen worden aan willekeurige arrestatie, detentie of verbanning. Dit betekent dat aanhouding, gevangenneming of uitwijzing maar toegestaan is in bepaalde omstandigheden. De wettelijke normen en procedures moeten gevolgd worden en de beslissing tot aanhouding, opsluiting of uitwijzing moet de individuele redenen die aanleiding geven tot de aanhouding, opsluiting of uitwijzing vermelden. De betrokkene moet de redenen kennen waarom hij van zijn vrijheid beroofd werd.
Art. 2 - Het recht op gelijkheid
In de eerste blogpost van deze reeks vatte Wies de essentie: mensenrechten zijn er voor álle mensen. Mensenrechten zijn het absolute minimum – het recht op leven, het recht om niet gefolterd te worden, het recht op familieleven en privacy, het recht om onze mening te uiten en ons te verenigen, het recht om in vrijheid en veiligheid te leven en ga zo maar door.
Art. 8 - Je hebt recht om hulp van een rechter te vragen, als je vindt dat je volgens de wetten van je land niet goed wordt behandeld.
Mensenrechten zijn formeel vastgelegd in mensenrechtenverdragen en worden concreter in nationale wetgeving. Wie vindt dat zijn rechten geschonden worden, kan naar de rechter stappen. De rechter beoordeelt de klacht, weegt die af tegen argumenten van de tegenpartij en neemt een beslissing. Een onafhankelijke rechterlijke macht is een noodzakelijk sluitstuk om mensenrechten af te dwingen.
Art. 1 - Alle mensen worden vrij geboren en moeten op dezelfde manier worden behandeld
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Het is een hele mondvol. Er zijn hele bibliotheken over vol geschreven, duizenden speeches over gegeven en eindeloze opiniestukken over gepubliceerd. Dat is meer dan terecht. De Universele Verklaring is niet minder dan een moreel kompas dat al 70 jaar ons samenleven lokaal, nationaal en internationaal mee vorm geeft.