In gesprek met ... Fidel Gavilàn.

Er gaat geen dag voorbij of er is sprake in de pers van het Belgisch rulingsysteem. De Europese Commissie heeft besloten dat de Belgische ruling niet strookt met de Europese regels inzake staatssteun en eist 700 miljoen euro’s terug van 35 multinationals. Onder die 35 multinationals bevinden zich verschillende metaalbedrijven, waaronder Atlas Copco (517 miljoen euro aan winst onbelast), Wabco (126,6 miljoen euro onbelast), The Heating Company (20,1 miljoen euro onbelast), ... In totaal bleef 2,068 miljard euro winst onbelast, goed voor ruim 700 miljoen euro aan belastingen!

Maar wat is ruling?

Een ruling is een voorafgaande beslissing van de Federale Overheidsdienst Financiën en kan worden gedefinieerd als een beslissing waarmee de belastingsdienst bepaalt hoe de (belasting)wetten zullen worden toegepast op een specifieke situatie of verrichting. Die specifieke situatie of verrichting heeft op fiscaal vlak nog geen precedent gehad. De rulings zijn geheim, maar geeft rechtszekerheid aan de aanvrager, want ze bindt alle diensten van de FOD Financiën.

De Europese Commissie heeft het gemunt op een bijzondere vorm van ruling, de excessprofit ruling of de overwinstruling. Bij een overwinstruling betaalt de Belgische dochteronderneming van een multinational alleen belastingen op de winst die het als alleenstaand bedrijf zou boeken. De winst die te danken is aan de voordelen die het heeft als onderdeel van een multinational, de overwinst, wordt niet belast. Voorbeelden van overwinst zijn schaalvoordelen, reputatie, knowhow, enzovoort.

Only in Belgium

In haar persbericht schrijft de Europese Commissie : "De in 2005 ingevoerde Belgische belastingregeling voor overwinst maakte het voor sommige ondernemingen die deel uitmaken van een multinational mogelijk om op grond van fiscale rulings aanzienlijk minder belasting te betalen in België. De regeling verlaagde hun heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting met 50 tot 90 % door de zogenaamde 'overwinst' in mindering te brengen die zou voortvloeien uit het feit te behoren tot een multinationale groep. Uit het diepgaande onderzoek van de Commissie dat in februari 2015 werd ingeleid, is gebleken dat de regeling afwijkt van de normale praktijk onder de Belgische wetgeving inzake vennootschapsbelasting en van het zogenaamde zakelijkheidsbeginsel. Dit is in strijd met de EU-staatssteunregels. (...)

De belastingregeling voor overwinst werd door de belastingautoriteiten aangeprezen met de slogan "Only in Belgium". De regeling kwam slechts ten goede aan bepaalde multinationale groepen die op basis van de regeling een fiscale ruling kregen, terwijl op zichzelf staande ondernemingen (d.w.z. ondernemingen die geen deel uitmaken van een groep) die alleen in België actief zijn, geen aanspraak konden maken op soortgelijke voordelen. De regeling vormt een zeer ernstige verstoring van de mededinging op de eengemaakte markt van de EU en heeft gevolgen voor uiteenlopende economische sectoren."

Niet koosjer volgens Raad van State

De excessprofit ruling werd ingevoerd door de toenmalige liberale minister van Financiën Didier Reynders om een dubbele taxatie van multinationals in het buitenland en in België te vermijden. Da’s tenminste de officiële uitleg ... Daaraan mag je twijfelen, want de ruling verplicht noch de multinational, noch de Belgische fiscale administratie om de buitenlandse fiscus op de hoogte te brengen van de Belgische ruling.

Bovendien zijn de excessprofit rulings geheim, ook al voorziet de wet expliciet het omgekeerde. De veroordeling is voor vele specialisten dan ook geen verrassing. De excessprofit rulings is een verderzetting van de ruling informal capital uit 1998, waarvoor België ook al werd veroordeeld door de Europese Unie.

Ook de Raad van State had kritiek. Bij het neerleggen van het wetsontwerp over de overwinst ruling in 2004 vroeg de regering advies aan de Raad van State. Zowel de rol van de Dienst 'Voorafgaande beslissing' van de Federale Overheidsdienst Financiën, de definities en de noodzaak van een aparte artikel in de wetboek werden bekritiseerd. De Dienst 'Voorafgaande beslissingen' is feitelijk de dienst die de belastbare grondslag vaststelt. De herziening van de winsten “op passende wijze” zoals de wet voorzag is onduidelijk voor dezelfde Raad. Ten slotte vroeg de raad zich af waarom artikel 185 §2 werd ingevoerd, als artikel 26 al bestond in het Wetboek van de Inkomstenbelastingen.

België belastingparadijs

De overwinstruling is een van de cadeaus van Reynders aan multinationale ondernemingen. Naast de excessprofit ruling, voerde Reynders als minister van Financiën de aftrek voor risicokapitaal in, beter bekend als de notionele intrestaftrek, sloot hij een dubbel belastingverdrag met het belastingparadijs HongKong, gaf hij de R&D tax credit, ... Dit maakt dat in België de reële belastingvoet rond de 24 % ligt in plaats van de officiële 33,99 %. Maar België is – internationaal –ook gekend als belastingparadijs onder andere omwille van het bankgeheim, de fiscaal interessante holdingstructuur gekoppeld aan de tientallen dubbele belastingverdragen, de beperkte macht van de fiscus, de geheimdoenerij rond de commanditaire vennootschap...

Verantwoord?

Ook al zijn we niet tegen bepaalde fiscale incentives voor bepaalde beroepen of industrieën, horen we toch de maatschappelijke kosten en opbrengsten van de huidige fiscale politiek te evalueren. Significante fiscale cadeaus zoals de 40 miljard euro van de notionele intrestaftrek of de 2 miljard euro van de excessprofit ruling moeten voorafgegaan worden door een maatschappelijk debat. We kunnen ons ook de vraag stellen of we dat geld niet beter steken in een reële industriële politiek? Bovendien is het ook tijd dat MNO’s in tijden van besparingen een serieuze bijdrage leveren aan de gezondmaking van de openbare financiën.

Fidel Gavilan
Adviseur ABVV-Metaal

Andere blogs van Fidel:

Duitsland gidsland of toch niet?
Tien aandachtspunten voor de delegee bij een EFI-analyse
2 x 10 punten om af te checken voor je aan een EFI begint
5 redenen waarom jongeren de speelbal zijn van de Vlaamse/federale regering
5 redenen waarom u het TTIP-debat hoort te volgen